تعرفه صادرات به عمان: قوانین، پتانسیل و فرصت‌ها

تعرفه صادرات به عمان: قوانین، پتانسیل و فرصت‌ها

بازار عمان به عنوان یکی از کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس (GCC) و با موقعیت جغرافیایی خاص در خلیج فارس، فرصت جذابی برای صادرکنندگان ایرانی و منطقه‌ای محسوب می‌شود. در ادامه، به جنبه‌ تعرفه صادرات به عمان به تفصیل می‌پردازیم. زیرساخت‌های بندری، ثبات نسبی سیاسی–اقتصادی، و حرکت این کشور به سمت تنوع‌بخشی اقتصادی (برنامه Vision 2040 عمان) از عواملی هستند که این بازار را برای صادرات کالا و خدمات هدف قرار می‌دهد. برای موفقیت در صادرات به عمان، آشنایی کامل با مقررات گمرکی، تعرفه‌ها، اسناد مورد نیاز و فرصت‌های بازار الزامی است.

۲. مقررات و اسناد تعرفه صادرات به عمان

۲.۱ ثبت، مجوزها و سامانه گمرکی

– صادرات و واردات در عمان تحت نظارت سازمان اداره کل گمرکات سلطنت عمان است. 
– سامانه الکترونیکی «بَیّان» (Bayan) برای ترخیص کالا از گمرکات عمان به کار می‌رود که روند ثبت و اظهار را تسهیل کرده است. 
– صادرکننده نیاز دارد تا کارهای اساسی از جمله ثبت شرکت (در صورت لزوم)، اخذ کارت بازرگانی، و همکاری با نماینده محلی یا عامل گمرکی را انجام دهد.

۲.۲ اسناد مهم تعرفه صادرات به عمان

از جمله مدارک معمول که برای ورود کالا به عمان ممکن است نیاز باشد:

• فاکتور تجاری (Commercial Invoice)

• لیست بسته‌بندی (Packing List)

• گواهی مبدأ (Certificate of Origin)

• صورت‌حساب بارنامه یا airway/bill of lading

• در صورت لزوم، مجوزهای خاص برای کالاهای کنترل‌شده یا ممنوعه

• طبق راهنمای «راهنمای مالیات بر ارزش افزوده عمان»: صادر‌کننده باید از مقررات VAT و صادرات مطلع باشد. 

۲.۳ کالاهای ممنوع یا تحت محدودیت

در صادرات به عمان باید توجه داشت که برخی کالاها ممنوع یا تحت مقررات خاص هستند:

• کالاهایی که برخلاف مقررات محلی یا بین‌المللی عرضه می‌شوند، کالاهای تقلبی، یا کالاهایی که مشمول حقوق مالکیت فکری هستند. 

• برای برخی محصولات مانند حیوانات زنده، مواد غذایی، داروها، ممکن است مجوز قرنطینه یا بهداشتی لازم باشد. 

۲.۴ شاخص‌های مالیاتی و گمرکی تعرفه صادرات به عمان

– عمان از ۱۶ آوریل ۲۰۲۱ مالیات بر ارزش افزوده (VAT) را به اجرا گذاشته است و صادرکنندگان باید با راهنمای «راهنمای مالیات بر ارزش افزوده – صادرات و واردات» آشنا شوند. 
– در روند صادرات کالا به عمان، رعایت صحیح ارزش اظهار شده، کد تعرفه (HS) دقیق، و مستندسازی کامل اهمیت دارد تا از تأخیرات یا جریمه جلوگیری شود. 

۳. تعرفه و هزینه‌های گمرکی صادرات به عمان

۳.۱ تعرفه‌های وارداتی عمان

اگرچه این بخش در جهت صادرات کالا به عمان نیست اما از منظر صادرکننده ورود کالا به بازار عمان، شناخت تعرفه‌ها ضروری است:

• جدول تعرفه عمان نشان می‌دهد که تعرفه‌های وارداتی عموماً تا حدود ۱۰٪ هستند برای کالاهای غیر GGC و غیرآمریکایی. 

• برای بسیاری از خطوط کالا، نرخ تعرفه ۰ تا ۵٪ یا معاف است، اما این موضوع بسته به کد تعرفه HS و توافقات تجاری (مثلاً با آمریکا) متغیر است. 

۳.۲ هزینه‌های پنهان و سایر هزینه‌ها

علاوه بر تعرفه، صادرکنندگان باید هزینه‌های دیگری را لحاظ کنند:

• هزینه‌های ثبت، ترخیص، انبارداری، معطلی (demurrage) اگر کالا در گمرک معطل شود.

• هزینه‌های تطبیق استاندارد، آزمون کیفیت، بسته‌بندی مناسب بازار عمان.

• هزینه حمل و نقل، بیمه، ترانزیت از کشور مبدا تا عمان (یا از میان مسیرهای ترانشیپ) که می‌تواند سهم بزرگی از قیمت نهایی داشته باشد.

۳.۳ توصیه تعرفه صادرات به عمان برای صادرکنندگان

• قبل از عقد قرارداد، کد HS دقیق کالا را مشخص کنید و وضعیت تعرفه آن را بررسی نمایید.

• با نماینده محلی یا مشاور گمرکی عمان همکاری کنید تا از نرخ تعرفه، معافیت‌ها و الزامات ورود مطلع شوید.

• حاشیه سود باید طوری تعیین شود که هزینه‌های حمل، بیمه، تعرفه، ترخیص را پوشش دهد و کالا برای بازار عمان رقابتی بماند.

تفاوت صادرات و واردات در گمرک ایران

۴. فرصت‌های صادرات به عمان

۴.۱ دلایل جذاب بودن بازار عمان

• موقعیت استراتژیک عمان در تلاقی مسیرهای تجاری خلیج فارس، اقیانوس هند و شرق آفریقا، باعث شده این کشور به گلوگاه صادرات برای منطقه تبدیل شود. 

• برنامه Vision 2040 عمان تأکید دارد بر تنوع‌بخشی اقتصادی و افزایش سهم بخش غیرنفتی و صادرات غیرنفتی. 

• رشد قابل توجه صادرات غیرنفتی در عمان: در نیمه اول سال ۲۰۲۵ صادرات غیرنفتی عمان ۹٪ رشد داشته است. 

۴.۲ بخش‌های مستعد برای صادرات

برخی بخش‌هایی که برای صادرکنندگان ایرانی می‌تواند جذاب باشد:

• محصولات غذایی، کشاورزی، میوه‌جات، خشکبار: به دلیل نیاز بازار عمان به تأمین از خارج.

• مصالح ساختمانی، سرامیک، کاشی، آهن، فولاد: پروژه‌های زیرساختی و ساختمانی در عمان فعال هستند.

• کالاهای صنعتی، ماشین‌آلات، قطعات یدکی: با توجه به پروژه‌های صنعتی و لجستیکی.

• حوزه لجستیک، بسته‌بندی و خدمات پس از فروش: از آنجایی که عمان به سمت تبدیل شدن به هاب لجستیک منطقه‌ای حرکت می‌کند.

• محصولات دارای برند ایران یا منطقه که بتوانند جایگاه متمایز در بازار عمان پیدا کنند.

۴.۳ استراتژی ورود به بازار عمان

• حضور در نمایشگاه‌های عمان یا منطقه خلیج فارس برای ایجاد شبکه با واردکنندگان و توزیع‌کنندگان محلی.

• یافتن شریک محلی یا عامل توزیع عمانی که با فرهنگ بازار، زبان و مقررات محلی آشنا باشد.

• تطبیق بسته‌بندی، برچسب‌گذاری، استاندارد با بازار عمان (مثلاً زبان انگلیسی/عربی، تطبیق با ترجیحات مصرف‌کننده عمانی).

• مزیت رقابتی قیمت+کیفیت، به‌ویژه در شرایطی که تعرفه‌ها پایین هستند ولی هزینه حمل و ترخیص ممکن است بالا.

• استفاده از مناطق آزاد یا منطقه‌های ویژه عمان (Free Zones) در صورت امکان جهت تسهیل ترانزیت یا صادرات مجدد.

اینکوترمز 2020 اصطلاحات رایج در تجارت بین‌الملل (Incoterms 2020)

۵. چالش‌ها و نکات مهم 

۵.۱ چالش‌های صادرات به عمان

• ممکن است صادرکننده با پیچیدگی‌های مستندسازی، ترخیص کالا، یا نیاز به مجوز خاص مواجه شود.

• رقابت با صادرکنندگان کشورهای منطقه و بین‌المللی که در بازار عمان فعال هستند.

• تغییرات مقرراتی و تعرفه‌ای یا نوسانات ارزی/هزینه‌های حمل که می‌تواند روی حاشیه سود مؤثر باشد.

• بعضی کالاها ممکن است در رده ممنوع یا تحت محدودیت قرار گیرند که عدم آگاهی می‌تواند منجر به توقیف کالا شود.

۵.۲ نکات کلیدی برای موفقیت

• اطمینان از تطابق کالا با استانداردهای عمان: کیفیت، بسته‌بندی، برچسب‌گذاری، زبان، مشخصات فنی.

• انتخاب مسیر حمل مناسب (دریایی، هوایی، یا زمینی) با توجه به هزینه، زمان و نوع کالا.

• بیمه‌کردن کالا برای ریسک‌های لجستیکی و وارداتی.

• رعایت کامل مقررات گمرکی و صداقت در اظهار کالا تا از تأخیر، جریمه یا برگشت دارایی جلوگیری شود.

• پیگیری دقیق هزینه‌های پس از تأخیر احتمالی مانند هزینه انبار، نگهداری، انبارداری و ترخیص.

• برنامه‌ریزی برای ورود تدریجی: ابتدا حجم کم، آشنایی با بازار، یافتن واردکننده یا توزیع‌کننده مناسب، سپس توسعه.

صادرات کالا به عراق به همراه راهنمای کامل

۶. نتیجه‌گیری

صادرات به عمان، از منظر «فرصت» برای صادرکنندگان ایرانی، دارای پتانسیل قابل توجه است. با تعرفه‌های نسبتاً پایین، زیرساخت‌های لجستیکی رو به رشد، و سیاست‌های توسعه‌ی صادرات غیرنفتی در عمان، می‌توان بازار عمان را به عنوان یکی از گزینه‌های هدف صادراتی در نظر گرفت. اما موفقیت در این مسیر، مستلزم دقت کامل به مقررات گمرکی، اسناد، بسته‌بندی و انطباق با بازار مقصد است.

اگر قصد دارید صادرات خود به عمان را عملیاتی کنید، پیشنهاد می‌شود قبل از اقدام، مشاوره تخصصی با شرکت‌های لجستیکی، دفاتر گمرکی عمان، و واردکنندگان محلی انجام دهید تا ریسک‌ها کاهش یابد.

تعرفه صادرات به عمان: قوانین، پتانسیل و فرصت‌ها

طراحی و سئوسازی: گروه نرم افزاری السا